بازاريابی خلاق فرش دستباف

نویسنده: شهدخت رحیم پور / دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت فرش

---

 بازاريابی به نحوه بارزی با زندگی همه اقشار جامعه در ارتباط است.

بازارياب با بازار سرو کار دارد و بيش از هر چيز و پيش از هر کار بايد نظام و ارکان و فرهنگ بازار را بشناسد تا بتواند با بينش و آگاهی به نيازها و خواسته های آن پاسخ دهد؛ به عبارتی بازارياب بايد با نگرش سيستمی همه اجزا و ارگان محيط بازار را در نظر بگيرد.

فعاليت بازاريابی فقط محدود به فروش کالا نيست که در فرش دستباف فقط بر روی فروش تکيه شود. اين فعاليت که گستره ای وسيع از پيش از توليد تا خدمات پس از فروش را شامل می شود امروزه در همه زمينه ها شناخته شده است، آنچه حائز اهميت است اينکه در فضای رقابتی فرش بايد فرصت ها و تهديدهای موجود را در نظر گرفته و واقع بينانه و هوشمندانه به شيوه ای خلاق منتهی شود زيرا بازاريابی خلاق يک استراتژی بازاريابی ست و در بازار فرش يک نياز اصلی .

خلاقيت در بازار يابی فرش با عواملی مانند:

سازگاری با مصرف کنندگان که حملات رقابتی را مد نظر دارد و به علت کوتاه شدن دوره عمر محصول که تمايل به تنوع را در مصرف کنندگان افزايش داده است، به همراه تحولات ديجيتالی شدن و رشد روزافزون مارک های متنوع ارائه دهنده کالا و خدمات، پيچيدگی محصولات جديد بعلت تعدد رسانه ها و سخت شدن انتخاب مصرف کنندگان راهکاری منطقی به نظر می رسد. اين واقعيت را در مورد فرش بايد مد نظر داشته باشيم که؛ در ارائه محصول چه اندازه با کاربردها تطابق ايجاد شده است؟

اينکه ما بتوانيم کاربرد جديدی از فرش ارائه دهيم يا فرشی ارائه شود که متناسب با نيازها ی امروز مشتری باشد ويا اينکه کالايی ارائه شود که در کنار کاربرد گذشته خود يک معنای عميق فرهنگی را بنمايد،روال کار بازاريابان خلاقی ست که بتوانند با معيارها و سلايق مصرف کنندگان به همراه ايجاد هماهنگی در در اختيار گذاشتن کالايی که مصرف کننده خواهان آن است امری ست که هنر بازاريابان و ذهن خلاقشان را می طلبد.

به گفته دکتر روستا سکوت در زندگی نشانه رضايت است در بازار سکوت علامت شکايت است. با دقت به موضوع که هدف از بازاريابی جز کسب رضايت مشتری و مصرف کننده نيست ميتوان موفقيت يک بنگاه را تعريف ويا فراهم نمود.برتری رقابتی و ماندگاری در بازار و سازگاری در بازار که نياز به پشتيبانی اجتماعی دارد تنها با خلاقيت و نوآوری و ارزش آفرينی ممکن است .

اين اولويت که هميشه حق با مشتری ست و حتی اگر مشتری اشتباه کند باز هم حق با مشتری ست شايد در جامعه کنونی ما وبا مسائل و نابسامانی های فکری امروز تحمل فراوانی را می طلبد و در صورتی ممکن خواهد بود که بازارياب يک اصل مهم را در نظر داشته باشد که لازمه ی ارزش آفرينی خلاقانه صبور بودن و بالا بردن ظرفيت مقابله با اين شرايط است.

 يک بازاياب خلاق که خواهان تداوم و تحول در بازار است بايد بتواند يک مسير مستمر و مداومی را طی نمايد، احساس تعهد و استفاده از دانش و تخصص راهی را خواهد گشود که از آميختن هنر و دانش بازاريابی بشود در ميان کالاهای متفاوت و کف پوش های متنوع مشتريان را علاقه مند به مصرف فرش دستباف نگه دارد و با سنجش ظرافت های مطلوب مصرف کنندگان آن ها را مشتاق به مصرف فرش نگه دارد.

افراد پيوسته در يک حالت نمی مانند و خواهان تکامل اند و اين امر از ماهيت انسان بودن و تمايل افراد به تکامل منبعث است در اين ميان تنوع ديدگاه ها يک رابطه نسبی می شود که لزوم آن در اختيار گذاشتن و همگون با متفاوت شدن نگاه افراد و سبک زندگی وسعت کار بازاريابان در استفاده بهينه از شرايط مقبول برای همه اقشارجامعه با انتخاب استراتژی خلاقانه ممکن می شود در نظر داشتن هويت بخشی به فرهنگ ايرانی با فرش در داخل و خارج از کشور نکته مهم تری را که بايد مد نظر داشته باشيم و آن برنامه بلند مدتی ست که بتواند پاسخگوی تنوع کاربرد های فرش باشد.

انتظارات و رضايت مصرف کنندگان در گرو شناخت رفتار مصرف کنندگان است. رضايت مشتری تضمين و بقای سودآوری بنگاه است. هر چند که در بازار رقابتی دنيای کنونی امکان ارتباط رودررو با مشتری بندرت ممکن می شود اما در بازاريابی داخلی فرش دستباف با توجه به فرهنگ و زمينه های خريد کالا باری مصرف کنندگان در مورد کالايی چون فرش خريداران علاقه مندند که از نزديک آن را انتخاب کنند و اين مجال مناسبی ست برای ارتباطان با مصرف کنندگان و استفاده از ايده های آنها که خود دری به خلاقيت است و هر فردی به تبهايی می تواند ديدگاه های خود را ابراز نموده و از آنها بخوبی می شود استفاده نمود با تحليل کردن و دست يافتن به مطلوبی که برا ی مصرف کننده موجود باشد.

محرک های محيطی متفاوت از عوامل اقتصادی، فرهنگی، تکنولوژيکی و اجتماعی سياسی با عوامل فردی موثر در رفتار مصرف کنندگان که خود وابسته به نحوه ی پرورش افراد تا انتخاب سبک زندگی و نقش اجتماعی ايفا شونده توسط افراد و عقايد و باورها مجموعه ای اند که بازاريابان بايد به آن دقت نظر داشته باشند.

در دنيای کنونی ما بخش زيادی از ارتباطات موفق ناشی از بکارگيری توانايی های اجتماعی و رفتاری انسان هاست و در اين ميان رفتار بازاريابان می تواند يک محصول مثلا فرش را مناسب ارائه دهد ويا اينکه کالايی دست نيافتنی که فکر کردن به آن هم زمانبر و هم کسالت آور است. در تبادلات مربوط به فرش اگر اين نکته را در نظر داشته باشيم که نگرش جهانی بر فرش ايران به چه سمت و سويی ست می توان راه حلی را بيان داشت که پاسخگوی موقعيت کنونی اين کالا باشد.

مشتری گذشته فرش ايران به علت ناشناخته بودن نقش ها و رنگ های فرش را بعنوان بخش زينت بخش منزل خود برميگزيد و تمام توان خود را بکار ميگرفت تا بتواندبا نهايت دقت اصيل ترين فرش را خريداری کند ، فرشی که منشا آن ايران است و اين کالا در جايگاه خود وجهه ای آرمانی می يافت.

 

درمقابل اين طيف و با گذر زمان و گستردگی آشنايی مردم با فرهنگ های هر ديار و سرزمينی و متفاوت شدن سليقه ها در زندگی شلوغ و پر از استرس امروزه ضرورت بازنگری در توليد تا مصرف فرش را خواهان است. مصرف کننده ای به مدت محدود از کالايی استفاده می کند و انتظار اينکه اين کالا در اين مدت کم بتواند پاسخگوی نيازهای او بوده باشد را داراست. اما از آنجا که در گذشته مصرف کننده بايد خود به دنبال آنچه که خواهانش می بود ميرفت امروزه با حجم زياد ارائه کالاهای متنوع و نداشتن زمان کافی اين مهم در اختيار بازاريابان است تا بتوانند آنچه را که مصرف کننده نياز دارد فراهم نموده باشند.

از آنجا که بازاريابی يک تخصص است ودر مبادلات امروزه با توجه به تقسيم کار صورت و تخصصی شدن امور در ساير زمينه ها امکان اجرايی شدن الگوبرداری از زمينه های موفق در مورد فرش دور از ذهن نيست. اين امر که بالا رفتن کيفيت زندگی و دست يافتن به رفاه بيشتر مبادلات را گسترده تر می نمايد، سرعت تکامل يافتگی بازار از سبک خويش فرمايی( هر بافنده ای با توان خود مواد اوليه را فراهم می نمود و فرش را پس از آماده نمودن می فروخت) به توليدات متمرکز(کارگاهی) و نيمه متمرکز(کارگاهی شدن با نظارت از دور) انجاميده است که اين تغيير در سبک توليد با دقت نظر بر شيوه های گذشته تاکنون در بازار رقابتی فرش پاسخگو نبوده است .

از آنجا که رقابت زمينهای برای رفتار خلاقانه است دقت به وضعيت های متفاوت خريداران و حرکت همسو با مصرف کنندگان ادامه روند توليد است.در پيشينه فرش ايران کشورهای اروپايی و آمريکا بعنوان وارد کنندگان فرش ايران دارای اهميت بوده اند . پاسخگويی به نيازهای مصرف کننده ای که در دنيای کنونی در تلاش وتکاپوست واز تغييرات جهانی متاثر،دقت به موقعيت مصرف کنندگان توسط بازاريابان چه ميزان بوده است دارای پاسخی ست که امروز توليدات فرش دستباف نتوانسته مصرف کننده خود را در اين کشورها راضی نکه دارد. يک امر بديهی در فرش اين بوده است که شايد اصلا توجه به بازاريابی در فرش مد نظر نبوده است و تلاشی در اين زمينه بطور منسجم صورت نگرفته است.

اما امروز که آسيب شناسی فرش صورت می گيرد و از طرفی آشنايی عامه مردم با تکنولوژی ممکن شده است و از طرفی در مقاطع متفاوت و در مورد کالاهای متفاوت بازاريابی جلوه متفاوتی يافته است دقت نظر به بازاريابی فرش به گونه ای که ظرفيت های نهفته در آن را بهينه نمايد امری ناممکن نيست.

درباره فرش تلاش برای احيای برند فرش ايران در بازار جهانی و استفاده از دانش و متخصصين بازاريابی در جلب نظر و بازگرداندن اهميت دوباره فرش در صورتی ست که نقطه تلاقی ويژکی های دنيای جديد با توليدات فرش شناخته شود. در انجام اين امر توجه بازاريابان به کيفيت های زندگی و توانايی شناخت خلاقانه و توانمند بازاريابان ممکن است.

منابع :

- مديريت بازاريابی /تاليف و ترجمه احمد روستا ، داور ونوس، عبدالحميد ابراهيمی، تهران،سمت،1387

- اصول بازاريابی /فيليپ کاتلر،لويی آرمسترانگ

- درس گفتارهای دکتر احمد روستا

- بازاريابی و مديريت بازار/حسن الوداری،تهران،1384

منبع: انجمن علمی فرش ایران